Σάφτσμπερυ, Άντονυ Άσλεϋ Κούπερ κόμης του-

(Shaftesbury). Άγγλος φιλόσοφος και δοκιμιογράφος (Λονδίνο 1671 - Νεάπολη 1713). Συγγραφέας των Χαρακτηριστικών των ανθρώπων, των γραμμάτων, των γνωμών, των καιρών (1711), υποστηρίζει μια κοσμολογία νεοπλατωνικού χαρακτήρα που θυμίζει το νεο-πλατωνισμό της Αναγέννησης και του Που αι. της λεγόμενης «σχολής του Καίμπριτζ». Με την κοσμολογική αυτή αντίληψη συνδυάζει μια μεταφυσική και ηθική αισιοδοξία που πλησιάζει πολύ τις αντιλήψεις του Λάιμπνιτς, όπως αναγνώρισε ο ίδιος ο Λάιμπνιτς. Εναντίον του παλιού δασκάλου του Λοκ, ο Σ. αντιτάσσει τον «έμφυτο» χαρακτήρα των αρχών του δίκαιου. Η θεωρία του για την «εσωτερική αίσθηση», ως αυτόνομη ικανότητα κρίσης, των αξιών είχε μεγάλη επίδραση πάνω στους αισθηματοκρατικούς. Γενικά, όλη η αισθητική και ηθική φιλοσοφία του αγγλικού 18ου αι., αν και στο μεγαλύτερο μέρος εμπνέεται από τις γνωσεολογικές αρχές του Λοκ, επαναλαμβάνει πολλά επιχαρή-ματα και θέματα του Σ., όπως της ταυτότητας της αισθητικής και της ηθικής ομορφιάς ή της «εσωτερικής αίσθησης» που αναφέρεται πιο πάνω.